حضور در دفاع مقدس
آيتالله خامنهاي از نخستين ساعات آغاز جنگ ايران و عراق، در تدبير مسائل جنگ بصورت فعالانه به ايفاي نقش پرداخت.
ساعاتي پس از شروع حمله به خاک کشورمان اولين اطلاعيه در مورد تجاوز ارتش بعث عراق به ايران را تهيه و از راديو به اطلاع مردم رساند[164] . در دومين روز شروع جنگ در جلسهاي که در ستاد مشترک ارتش براي بررسي چگونگي برخورد با تجاوز نظامي عراق تشکيل شد، حضور يافت. و آنگاه که قرار شد يک نفر از آنها براي بررسي مسئله به جبهههاي جنگ برود، نخستين کسي که اين پيشنهاد را پذيرفت آيتالله خامنهاي بود[165] . در 5 مهر 1359 پس از اجازه امام خميني در کسوت يک نظامي، در جبهههاي جنگ حضور يافت[166] تا گزارشي از وضعيت جبههها و امکانات نيروهاي ايراني منطقهي مورد تجاوز نيروهاي عراقي تهيه نموده و به سازماندهي نيروها براي مقابله با دشمن کمک کند[167] . بر اين اساس عازم جبهه جنوب شد و تا اواسط بهار سال 1360 در آن جبهه استقرار داشت. پس از آن در جبهه غرب حاضر شد. ولي حضور جز براي اقامه نماز جمعه تهران، ديدار و گزارش به امام يا جلسات ضروري و سفرها و سخنرانيهاي لازم، مستمر بود[168] .
وي در چندين عمليات نظامي و يا طراحي آن شرکت کرد. پشتيباني و تأمين نيازهاي تسليحاتي و تدارکاتي نيروهاي بسيجي و سپاهي از ديگر فعاليتهاي ايشان در صحنهي نبرد بود. بيشتر وقت وي در جبههها صرف هدايت، پشتيباني و طراحي عمليات ستاد جنگهاي نامنظم ــ که توسط مصطفي چمران تشکيل شده بود ــ ميشد[169] . از اقدامات ويژهي اين ستاد که آيتالله خامنهاي مستقيماً در آن نقش داشت، تشکيل گروههاي نظامي مخصوص شکار تانک بود. در پشتيباني از جبهههاي خرمشهر، آبادان و سوسنگرد نقش مؤثري داشت و در تقويت نيروهاي نظامي مردمي مثل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و بسيج و تهيهي نيازمنديهاي فني و تجهيزاتي آنها نقش بسياري ايفا نمود[170] . از ديگر تلاشهاي ايشان ايجاد هماهنگي بين سپاه و ارتش در جبههها و عمليات نظامي بود[171] .
نمايندگي امام در شوراي عالي دفاع
به فرمان امام خميني در 20 مهر 1359 شوراي عالي دفاع عهدهدار کليهي امور جنگ شد[172] و آيتالله خامنهاي که براساس حکم امام در 20 ارديبهشت 1359 نمايندهي ايشان در اين شورا[173] و نيز سخنگوي آن بود[174] . در اين مدت مشاور امام خميني در امور و مسائل جنگ نيز بود[175] . وي معمولاً در پايان جلسههاي شوراي عالي دفاع دربارهي مباحث و تصميمات شورا مصاحبهي مطبوعاتي انجام ميداد و تصميمات شورا را به اطلاع مردم ميرسانيد[176] .
عمليات شکست حصر آبادان
در عمليات شکستن حصر آبادان[177] حضور مستقيم داشت و در مورد خرمشهر نيز اعتقاد داشت که با اتخاذ تدابير نظامي درست ميتوان از سقوط آن جلوگيري کرد. حتي در اين زمينه نامهاي به ابوالحسن بنيصدر، رئيس جمهور و فرمانده کل قواي وقت نوشت و هشدار داد که در صورت استقرار دو تيپ زرهي در اطراف سوسنگرد، ميتوان از سقوط شهر جلوگيري به عمل آورد. اما، بنيصدر به آن هشدار توجهي نکرد[178] .
اندکي پس از آغاز جنگ گروهي از شخصيتها و سازمانهاي بينالمللي و نيز برخي از کشورها براي ايجاد صلح بين دو کشور، به فعاليتهايي دست زدند. آيتالله خامنهاي در اين مورد اعتقاد داشت تا زماني که عراق شروط اصلي ايران شامل عقبنشيني به مرزهاي بينالمللي، پرداخت خسارت و تنبيه متجاوز را نپذيرد، صلحي پديد نخواهد آمد و اگر عراق اين شروط را نپذيرد آن را به زور از سرزمينهاي خود بيرون ميکنيم. همچنين معتقد بود که صلح تحميلي بدتر از جنگ است[179] . با وجود اين تردد هيئتهاي صلح را از اين نظر که باعث روشن شدن ابعاد جنايات صدام حسين و نيروهاي او عليه مردم ايران شد و به اثبات مظلوميت ايران و تجاوزگري صدام کمک ميکرد، مفيد ميدانست[180] .
جنگ، مهمترين موضوع دوران رياست جمهوري
در دو دورهي رياست جمهوري آيتالله خامنهاي، جنگ در رأس امور و مهمترين موضوع کشور بود. از 1360 تا 1364 تحولاتي در صحنهي جنگ پيش آمد و در مجموع موازنه در جبهههاي جنگ به سود ايران تغيير يافت. نيروهاي عراقي از بيشتر سرزمينهاي اشغالشده بيرون رانده شدند و با وحدتنظر مسئولان ارشد کشور ازجمله آيتالله خامنهاي به عنوان رئيس شوراي عالي دفاع سلسله عملياتهاي نظامي، طراحي و اجرا شد. همزمان با آن تحولات، حضور ديپلماتيک ايران در عرصهي بينالمللي نيز بيشتر و فعالتر شد.
ايشان طي هفت سال از مجموع هشت سال دوران رياست جمهوري خود که مقارن با جنگ بود، بخش زيادي از مذاکرات خارجي خود را به مذاکره با هيئتهاي حسننيت صلح که از سوي سازمانهاي بينالمللي، اسلامي و منطقهاي و يا با شخصيتهاي مهم بينالمللي و منطقهاي که مأموريت ميانجيگري داشتند، اختصاص دادند. در دوره رياست جمهوري به دليل مخالفت امام با حضور در جبهههاي جنگ، به برخي حضورها و بازديدهاي محدود اکتفا کردند اما در مقطع پاياني جنگ و پس از قبول قطعنامه وضعيت وخيم جبههها ايشان را ناگزير کرد پس از کسب موافقت امام خميني براي ايجاد تحولي عظيم به جبههها رهسپار شود.
همچنين که آيتالله خامنهاي در دوره رياست جمهوري رئيس شوراي عالي پشتيباني جنگ بود. اين شورا به دليل شرايط خاص جنگ در سال 1365 و به منظور بهکارگيري هرچه بهتر امکانات کشور در خدمت جنگ و انجام اقدامات مؤثر در بسيج نيروها و امکانات براي رفع نيازمنديهاي جبهههاي جنگ تشکيل شد[181] . امام خميني در پاسخ به استعلام ايشان در 19 بهمن 1366 مصوبات آن شورا را تا پايان جنگ لازمالاجرا اعلام کرد[182] .
در تابستان 1367 و در آخرين سال رياست جمهوري آيتالله خامنهاي، و با پذيرش قطعنامه 598 توسط ايران جنگ عراق با ايران به پايان رسيد. پذيرش قطعنامه 598 در جلسهاي به رياست آيتالله خامنهاي و با حضور مسؤولان عاليرتبه نظام در 26 تير 1367 به تصويب رسيد و امام خميني نيز بر آن صحه گذاشت[183] .
امام خميني در پيامي به مردم ايران قبول قطعنامه را مسئلهاي بسيار تلخ و ناگوار و صرفاً به دليل مصلحت انقلاب و نظام جمهوري اسلامي ايران اعلام کرد: «قبول اين مسئله براي من از زهر کشندهتر است؛ ولي راضي به رضاي خدايم و براي رضايت او اين جرعه را نوشيدم... در قبول اين قطعنامه فقط مسئولين کشور ايران به اتکاي خود تصميم گرفتهاند. و کسي و کشوري در اين امر مداخله نداشته است» [184] . به دنبال اين تصميم آيتالله خامنهاي به عنوان رئيسجمهور در نامهاي در تاريخ 27 تير 1367 به دبيرکل وقت سازمان ملل متحد، خاوير پرز دکوئيار، پذيرش قطعنامهي 598 سازمان ملل از سوي ايران را اعلام کرد[185] .
2.2.3. فعاليتهاي ارشادي و تبييني
بخش مهمي از فعاليتهاي سياسي و مذهبي آيتالله خامنهاي از پيروزي انقلاب اسلامي تا انتخاب به رياست جمهوري، فعاليتهاي ارشادي به منظور نهادينه کردن و تثبيت نظام جمهوري اسلامي بود.
توصيه امام به دانشجويان براي رجوع به آيتالله خامنهاي
به دنبال شهادت آيتالله مرتضي مطهري و خلائي که از فقدان وي در ميان دانشجويان و دانشگاهيان پديد آمده بود، امام خميني در 23 خرداد 1358 طي سخناني در جمع دانشجويان، آيتالله خامنهاي را فردي فهيم و سخنور ناميده و مرجع رسيدگي به مسائل فکري و عقيدتي دانشجويان و مقابله با تبليغات احزاب و گروههاي مخالف نظام جمهوري اسلامي، بهويژه مارکسيستها در محيط دانشگاهي تعيين کرد[186] .
وي از اين تاريخ تا شروع جنگ ايران و عراق در 31 شهريور 1359 روزهاي دوشنبه در مسجد دانشگاه تهران در جمع دانشجويان حضور مييافت و ضمن اقامه جماعت نماز ظهر و عصر و ايراد سخنراني در موضوعات مهم روز، به پرسشهاي فکري و سياسي آنها پاسخ ميداد. اين جلسات بعدها در مساجد مهم تهران ادامه پيدا کرد. حادثه سوءقصد به ايشان در مسجد اباذر در خلال يکي از از همين جلسات رخ داد[187] .
جلوگيري از انحلال مجلس خبرگان قانون اساسي
اقدام ديگر او مقابله با تلاشهايي بود که از سوي برخي از اعضاي دولت موقت براي انحلال مجلس خبرگان قانون اساسي در حال شکلگيري بود. بدين نحو که نامهاي به امضاي پانزده نفر از وزيران و اعضاي دولت موقت تهيه شده بود و در نظر داشتند قبل از اطلاع امام خميني و اظهار نظر ايشان، انحلال مجلس مزبور را به مردم اطلاع دهند و اگر امام خميني مخالفتي کرد به صورت دستهجمعي استعفا کنند[188] .
آيتالله خامنهاي که از سوي شوراي انقلاب در جلسهي هيأت وزيران شرکت ميکرد، بعد از طرح نامهي مذکور در جلسه به شدت با آن مخالفت نمود و بر ضرورت اطلاع امام خميني پيش از انتشار آن تأکيد ورزيد. امام خميني نيز، پس از آگاهي از موضوع، با درخواست آنان مخالفت نمود و بر ادامهي کار قانوني مجلس خبرگان قانون اساسي تأکيد کرد[189] .
سفر تبليغي به هند
در دومين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي که مقارن با آغاز قرن پانزدهم هجري قمري نيز بود بنا به تصميم شوراي عالي تبليغات اسلامي، هيئتهاي گوناگوني از طرف نظام جمهوري اسلامي به کشورهاي مختلف جهان عزيمت کردند تا مواضع و ديدگاههاي جمهوري اسلامي ايران و ويژگيهاي انقلاب اسلامي را براي ملتها، به ويژه ملتهاي مسلمان تشريح و تبيين کنند. آيتالله خامنهاي سرپرستي هيئت اعزامي به هندوستان را بر عهده گرفت.
ايشان به مدت دو هفته در اواخر بهمن و اوايل اسفند 1359 به شهرهايي چون دهلينو، حيدرآباد، بنگلور[190] و منطقهي کشمير[191] سفر کرد و در سخنرانيها، ديدارها و گفتوگوها و مصاحبههاي مطبوعاتي بهويژه با اصحاب مطبوعات محلي، دانشجويان و استادان دانشگاهها، تشکلها و شخصيتهاي اسلامي و شيعيان هند چهرهي واقعي انقلاب اسلامي ايران و نظام جمهوري اسلامي و مسائل مهم آن، به ويژه جنگ با عراق را تشريح و بيان کرد[192] . همچنين، با خانم گاندي نخستوزير هند ـ که از شخصيتهاي معتبر و موجه بينالمللي بود ـ ديدار و گفتگو کرد[193] .
برچسب : نگاهی گذرا به نظریه,نگاهي گذرا به نظريه ولايت فقيه,نگاهی گذرا به ازبکستان,نگاهی گذرا به,نگاهی گذرا به بسیج و بسیجی,نگاهی گذرا به تخت سلیمان,نگاهی گذرا به تاریخ ایران,نگاهی گذرا به شهرستان اهر,نگاهی گذرا به هلیکوپترهای آینده,نگاهی گذرا به گناهان کبیره, نویسنده : 7rezaebrahimi7 بازدید : 78