نانو نقره در ايران باستان

نانو نقره؛موارد استفاده در جهان و ایران

نانو ذرات نقره، یکی از پر کار برد ترین ذرات در حوزه فناوری نانو پس از نانولوله های کربن است،که هر روز بر کاربرد آن افزوده می

شود.نانو ذرات به دلیل داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه ای که دارند،درعرصه های گوناگون پزشکی،صنعت،کشاورزی،دامپروری و

بسته بندی،لوازم خانگی،آرایشی،بهداشتی و نظامی کاربرد های فراوانی پیدا کرده اند.این فناوری با کنترل فعالیت عوامل بیماری زا در

خدمت انسان ها قرار گرفته است.از این رو،به لحاظ بازدهی بالا،عملی بودن،و افزایش ظرفیت ها و صرفه اقتصادی و سازگاری بامحیط

زیست و ماندگاری بسیار زیاد،در مقایسه با دیگر روش های بهبود فرآوری و تولید،ارجحیت دارد.استفاده از فناوری نانو برای تولید نانو

ذرات نقره هرچند در سال های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفنه و رونق بسیاری پیدا کرده،اما داستان خاصیت ضد میکروبی نقره

داستان جدیدی نیست بلکه این خاصیت از دیرباز شناخته شده و به کار رفته است؛بدون آنکه دلیل تأثیر آن دقیقاً شناخته شود. برای

مثال در بسیاری از جنگ ها برای کنترل عفونت زخم سربازان از سکه های نقره استفاده می شده است و برای ترمیم زخم

سربازان،روی زخم سکه ای از جنس نقره قرار می دادند و سپس روی زخم را می بستند و یا برای نگه داری مواد غذایی از ظروف نقره

ای استفاده می شده است.همچنین علت شیوع نیافتن بیماری های مسری در مناطق اعیان نشین را به ظروف نقره نسبت می

دهند.طبیب بزرگ ایرانی ابو علی سینا برای بعضی از بیماران خود،قند آبی را که در آن انگشتر نقره قرار داده و هم زده باشند را تجویز

می کرده است.یکی از دلایل کاربرد گسترده این ذرات،داشتن خاصیت ضد میکروب آنهاست.نانو ذرات نقره برای عوامل بیماری زا یک

سم تلقی می شوند و برای بدن انسان،غذا ها و بافت ها بی ضررند.این خاصیت ذرات نانو در مقایسه با ذرات غیر نانوی نقره به دلیل

اثر افزایش سطح در نتیجه افزایش واکنش پذیری ماده و پیروی ماده از فیزیک و شیمی کوانتم در حالت نانو است.نقره در ابعاد بزرگ

تر،فلزی با خاصیت واکنش دهی کم است،ولی زمانی که به ابعاد کوچک در حد نانو تبدیل می شود،خاصیت میکروب کشی آن،بیش

از99درصد افزایش می یابد،به حدی که می توان از آن برای بهبود جراحات و عفونت ها استفاده کرد.نقره در ابعاد نانو بر

متابولیسم،تنفس و تولید مثل میکروارگانیسم اثر می گذارد.این ماده تاکنون بیش از 650 نوع باکتری شناخته شده را از بین برده

است.دانشمندان سازوکارهای متفاوتی را برای تبیین اثر گذاری نقره بر میکروب ها یافته اند. به دلیل همین تعدد سازوکارها است که

میکروب ها نمی توانند نسبت به نقره سازگار شوند و یا مقاومت پیدا کنند. از سازوکار های متعددی که برای عملکرد نانو ذرات نقره

شناسایی شده اند،دو سازوکار بارز تر عبارتند از:

1-سازوکار کاتالیستی:این سازوکار بیشتر در مورد کامپوزیت های نانو نقره ای صدق می کند که (دی اکسید سیلیسیم)SiO2 (دی

اکسید تیتانیوم)TiO2روی پایه های نیمه هادی مانند